Mw. mr. B.M.C.M. Hiddes
De mondelinge behandeling een ander woord voor zitting ofwel comparitie van partijen. Evenwel het meest bekend in de volksmond als zitting. Waarom heet het dan een mondelinge behandeling? Dat is de naam die in het familierecht is verkozen voor het benoemen van een zitting. Gaat het om civiele aangelegenheden dan wordt er veelal gesproken over een comparitie van partijen.
De meest gestelde vraag van onze cliënten is de vraag wat zij mogen verwachten. Komen zij aan het woord, wat mogen zij wel en niet zeggen en wat is de rol van ons als advocaat. Nou bij deze… ik vertel u eerlijk het wordt voor ons steeds lastiger om deze vraag eensluidend te beantwoorden.
Waar vroeger de insteek van een zitting / mondelinge behandeling formeel was, doen de rechters tegenwoordig aan – wat ik wel benoem als – freewheelen. Tuurlijk het eeuwenoude concept van hoor & wederhoor staat overeind. Ter toelichting iedereen moet gehoord worden en de kans hebben gehad te reageren op wat de ander stelt. Maar de opzet van een zitting verschilt tegenwoordig per dag, per rechtbank, per rechter. Veel meer wordt ingespeeld op de wijze van aandacht die de zaak vraagt.
Is de zaak financieel van aard, bijvoorbeeld omtrent alimentatie, dan zal het zwaartepunt van degene die aan het woord zijn veelal liggen bij de advocaten. Maar ook de cliënt moet niet verbaast opkijken als er een vraag gesteld wordt als: wat wilt u vandaag bereiken?
Betreft de zaak meer een praktische aangelegenheid, zoals bijvoorbeeld omgang, dan zult u steeds meer ervaren dat de rol van de advocaat naar de achtergrond verdwijnt. De rechter wil in gesprek met partijen en zelf onderzoeken waar nou het knelpunt ligt dat partijen niet tot overeenstemming komen. Is dit logisch? Ja, deels onderschrijf ik dit. Immers, het gaat niet om de kinderen van de advocaten maar om de kinderen van de partijen. Heel eerlijk gezegd, wij zijn er natuurlijk ook niet bij en kennen de kinderen over het algemeen niet. Is het daarentegen voor ons advocaten lastig als wij naar de achtergrond geschoven worden? Jazeker. Want waar wij als advocaat vaak de neutraliteit kunnen bewaken, is dit voor cliënten zelf een stuk moeilijker. Hierdoor is er sneller aanleiding tot moddergooien en vertroebeling van de zaak en dus de belangen. Mijns inziens bemoeilijkt dit het proces voor de rechter om tot een evenwichtig oordeel te kunnen komen.
De standaard inzet van de procedure, advocaat van de verzoeker spreekt, advocaat van de verweerder spreekt, dan vragen aan partijen en tot slot nog voor ieder een tweede ronde (oftewel een tweede termijn in juridisch jargon gesproken), raakt in het familierecht steeds meer op de achtergrond. Rest mij de vraag is dit wenselijk? Ja, want rechters trachten meer in te spelen bij hetgeen nodig is in een zaak. Ook nemen zij een meer bemiddelende rol aan. Doch… ik plaats hierbij de kanttekening dat als advocaten hiertegen bezwaar hebben, rechters dit serieus moeten nemen. Immers, advocaten beschikken over een dosis voorkennis waardoor zij beter kunnen inschatten wat de zaak nodig heeft. Een gesprek of wellicht gewoon informatie vergaren en dan een zogenoemde “klap erop” door de rechtbank.
Tot slot: wat dit nou concreet inhoudt voor ons in de praktijk. Van belang is mijns inziens dat de zitting met de cliënt grondiger wordt voorbereid. Het is van belang om met de cliënt te bespreken dat een rechter een gedeeltelijke vrijheid heeft om de behandeling van de zaak naar eigen wens in te richten. Van een zogenoemde lijdelijke rechter gaan wij naarmate de tijd verstrijkt steeds meer naar een actieve rechter. Als advocaat bewaak je dat proces en heb je de taak om jouw cliënt goed te informeren over de verschillende manieren waarop een zitting kan worden ingestoken. Wij bespreken ook altijd duidelijk welke vragen de cliënt mag en kan verwachten en wat de cliënt in ieder geval zelf naar voren wil brengen.
Met andere woorden: een goede voorbereiding is nog steeds het halve werk.
Recent Comments