Mw. Mr. S.A.S. Matheij

In Nederland kennen wij in tegenstelling tot veel andere landen het systeem van een enkele achternaam. Dit betekent dat een kind altijd een enkele achternaam heeft van een van beide ouders. Voor de geboorte is het wel mogelijk om gezamenlijk een keuze voor een achternaam te maken. Er kan dan gekozen worden voor de achternaam van ofwel vader ofwel moeder. Later geboren kinderen krijgen dan automatisch de eerder gekozen achternaam, om de eenheid binnen het gezin te waarborgen. Wanneer er geen achternaamskeuze wordt gemaakt, dan bepaalt de wet welke achternaam uw kind krijgt.

Minister Dekker van Rechtsbescherming heeft afgelopen dinsdag een opvallend wetsvoorstel ingediend om het mogelijk te maken dat kinderen de achternamen van beide ouders dragen. De verbondenheid met beide ouders kan zo tot uitdrukking worden gebracht in de achternaam. Voordat het mogelijk is om een dubbele achternaam te krijgen, zal de wet nog wel moeten worden goedgekeurd door het parlement. Het is dus nog de vraag of het systeem van de dubbele achternamen er straks zal komen.

In ieder geval is wel al duidelijk dat het niet mogelijk zal zijn om met terugwerkende kracht een dubbele achternaam te krijgen. Het nieuwe systeem zal slechts gelden voor kinderen die na de inwerkingtreding van de wet worden geboren.

De vraag die rijst is of een systeem met dubbele achternamen niet onnodig complicerend is. Onze kinderen hebben immers generaties lang steeds een enkele achternaam gehad. Is er dan wel echt een noodzaak om een dubbel achternaamsysteem in te voeren? Is het niet ingewikkeld dat een deel van de kinderen in de klas straks een dubbele achternaam heeft en een ander deel niet. Leidt dit niet juist tot ongelijkheid tussen de kinderen? Voorts is het opmerkelijk dat het alleen voor toekomstige kinderen mogelijk zal zijn om een dubbele achternaam te krijgen. Als wij overstappen op een nieuw systeem, dan zou het op zijn minst voor iedereen mogelijk moeten zijn om zijn of haar achternaam te wijzigen.

Voorts is het nog de vraag hoe er met het systeem van dubbele achternamen zal worden omgegaan wanneer de dubbeleachternaamgeneratie gaat trouwen en kinderen gaat krijgen. Hebben wij dan straks kinderen rondlopen met vier achternamen of zal er dan een keuze moeten worden gemaakt tussen de vier achternamen, waardoor de eenheid met de rest van het gezin wegvalt?

Het dubbele achternaamsysteem heeft wat ons betreft nog een aantal haken en ogen. De gedachte achter het hebben van een dubbele achternaam is mooi, maar het blijft de vraag hoe dit in de praktijk zal worden uitgevoerd.