PERSONEN EN FAMILIERECHT

Een echtscheiding brengt vaak veel emoties met zich mee. Daarnaast zijn er tal van zaken die er geregeld moeten worden. Er zullen afspraken moeten worden gemaakt over de vermogensrechtelijke afwikkeling van uw huwelijk en daarnaast over de kinderen. Bij Hiddes Advocatuur beschikken wij over de juiste expertise om u in dit proces te begeleiden.

Het Nederlandse systeem kent een aantal verschillende huwelijksstelsels.

Gemeenschap van goederen

Indien u voor 1 januari 2018 gehuwd bent en u heeft geen huwelijkse voorwaarden opgemaakt, dan bent u gehuwd in de zogeheten algehele gemeenschap van goederen. Dit betekent dat alle bezittingen en schulden die er voor het huwelijk ontstonden samenvloeien in een huwelijksgemeenschap. Als u uit elkaar gaat, dan moet de huwelijksgemeenschap bij helfte worden verdeeld.

Beperkte gemeenschap van goederen

Indien u na 1 januari 2018 gehuwd bent en u heeft geen huwelijkse voorwaarden opgemaakt, dan bent u gehuwd in de zogeheten beperkte gemeenschap van goederen. Dit betekent dat alle bezittingen en schulden die u voor het huwelijk had gescheiden blijven. Er ontstaat een gemeenschap van alle bezittingen en schulden die tijdens het huwelijk ontstaan. Als u uit elkaar gaat, dan moet de huwelijksgemeenschap bij helfte worden verdeeld.

Huwelijkse voorwaarden

Wanneer u huwelijkse voorwaarden heeft opgemaakt, dan zal op basis van uw individuele situatie moeten worden beoordeeld hoe de vermogensrechtelijke afwikkeling zal moeten plaatsvinden.

Een echtscheiding moet door de rechtbank worden uitgesproken. Wanneer u samen tot afspraken komt, dan kunnen deze afspraken worden vastgelegd in een echtscheidingsconvenant en ouderschapsplan, dat wij voor u opstellen en laten bekrachtigen door de rechtbank. Wanneer het niet lukt om tot afspraken te komen, dan zal er een procedure op tegenspraak plaatsvinden, waarna de rechter een uitspraak zal doen.

Een ontbinding van een geregistreerd partnerschap brengt vaak veel emoties met zich mee. Daarnaast zijn er tal van zaken die er geregeld moeten worden. Er zullen afspraken moeten worden gemaakt over de vermogensrechtelijke afwikkeling van uw partnerschap en daarnaast over de kinderen. Bij Hiddes Advocatuur beschikken wij over de juiste expertise om u in dit proces te begeleiden.

Het Nederlandse systeem kent een aantal verschillende partnerschapstelsels.

Gemeenschap van goederen

Indien u voor 1 januari 2018 het partnerschap bent aangegaan en u heeft geen partnerschapsvoorwaarden opgemaakt, dan is er sprake van de zogeheten algehele gemeenschap van goederen. Dit betekent dat alle bezittingen en schulden die voor het partnerschap ontstonden samenvloeien in een partnerschapsgemeenschap. Als u uit elkaar gaat, dan moet de partnerschapsgemeenschap bij helfte worden verdeeld.

Beperkte gemeenschap van goederen

Indien u na 1 januari 2018 het partnerschap bent aangegaan en u heeft geen partnerschapsvoorwaarden opgemaakt, dan is er sprake van de zogeheten beperkte gemeenschap van goederen. Dit betekent dat alle bezittingen en schulden die u voor het partnerschap had gescheiden blijven. Er ontstaat een gemeenschap van alle bezittingen en schulden die tijdens het partnerschap ontstaan. Als u uit elkaar gaat, dan moet de partnerschapsgemeenschap bij helfte worden verdeeld.

Huwelijkse voorwaarden

Wanneer u partnerschapsvoorwaarden heeft opgemaakt, dan zal op basis van uw individuele situatie moeten worden beoordeeld hoe de vermogensrechtelijke afwikkeling zal moeten plaatsvinden.

Een ontbinding van een geregistreerd partnerschap moet door de rechtbank worden uitgesproken wanneer er sprake is van minderjarige kinderen. Als er geen sprake is van minderjarige kinderen, dan kunt u zonder tussenkomst van de rechter uw geregistreerd partnerschap beëindigen.

Wanneer u samen tot afspraken komt, dan kunnen deze afspraken worden vastgelegd in een convenant en ouderschapsplan, dat wij voor u opstellen en laten bekrachtigen door de rechtbank. Wanneer het niet lukt om tot afspraken te komen, dan zal er een procedure op tegenspraak plaatsvinden, waarna de rechter een uitspraak zal doen.

Tegenwoordig wonen er veel stellen met elkaar samen zonder dat zij getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan. Ook bij de beëindiging van een samenleving zijn er tal van zaken die er geregeld moeten worden. Er zullen afspraken moeten worden gemaakt over financiële zaken en daarnaast over de kinderen. Bij Hiddes Advocatuur beschikken wij over de juiste expertise om u in dit proces te begeleiden.

Tegenwoordig maken veel samenlevers voordat zij gaan samenwonen afspraken met elkaar. Deze afspraken worden dan vastgelegd bij de notaris in een zogeheten samenlevingscontract. Wanneer u uit elkaar gaat, dan zal het samenlevingscontract de leidraad vormen. Afhankelijk van wat u hebt afgesproken, kan de samenleving door middel van een aangetekende brief beëindigd worden.

Wanneer u samen tot afspraken komt, dan kunnen deze afspraken worden vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst en een ouderschapsplan dat wij voor u opstellen en laten bekrachtigen door de rechtbank. Wanneer het niet lukt om tot afspraken te komen, dan zal er een procedure op tegenspraak plaatsvinden, waarna de rechter een uitspraak zal doen.

Uw kind heeft het recht op omgang met zijn/haar beide ouders. Als u uit elkaar gaat, is het belangrijk dat u duidelijke afspraken maakt over hoe u de zorgtaken gaat verdelen. Wij spreken over een omgangsregeling wanneer er sprake is van een regeling met een ouder zonder gezag en wij spreken van een zorgregeling wanneer er sprake is van een regeling met een ouder met gezag.

De wet kent als uitgangspunt dat een kind recht heeft op een gelijkwaardige verzorging en opvoeding door de beide ouders. Dit betekent dat de wet in beginsel een gelijkwaardige verdeling van de zorgtaken voorschrijft. Gelijkwaardig betekent echter niet dat het kind precies evenveel tijd bij beide ouders moet doorbrengen. Soms is het meer in het belang van het kind dat het vaker bij de ene ouder of de andere ouder is.

Voorts speelt de leeftijd van uw kind een belangrijke rol. Als er sprake is van hele jonge kinderen, dan zal een gelijkwaardige verdeling van de zorgtaken vaak niet passend zijn. Wanneer uw kind ouder is dan twaalf jaar, dan heeft uw kind het recht om zijn mening te uiten. Dit betekent dat uw kind mag aangeven hoe hij/zij over de omgangsregeling of zorgregeling denkt. De mening van een kind is echter niet van doorslaggevend belang.

Wanneer u het niet eens wordt over de manier waarop de zorgtaken verdeeld moeten worden, dan kunt u aan de rechter een verzoek doen om een omgangsregeling of een zorgregeling te bepalen. De rechter zal dan een belangenafweging maken en zal bepalen welke regeling het meest in het belang van het kind wordt geacht.

Het hebben van kinderen is een grote kostenpost. Wanneer u uit elkaar gaat, is het belangrijk dat u goede afspraken met elkaar maakt over hoe u deze kosten samen gaat dragen. Als ouders heeft u een gezamenlijke verplichting om de kosten van verzorging en opvoeding van uw kind samen te dragen.

Allereerst moet de behoefte van uw kind worden vastgesteld. De behoefte is hetgeen dat nodig is voor de kosten van verzorging en opvoeding van uw kind, wat aansluit bij de welstand die de ouders tijdens hun samenzijn hebben gehad. De hoogte van de behoefte is voor ieder kind verschillend en is afhankelijk van de inkomens van de ouders op het moment dat zij uit elkaar gingen.

Vervolgens wordt er aan de hand van de draagkracht van de beide ouders beoordeeld wie welk deel van de kosten van het kind moet dragen. Wij maken een zogeheten draagkrachtvergelijking, waarbij wij ook rekening houden met de zogeheten zorgkorting. Dit is het aantal dagen dat de kinderen bij de andere ouder verblijven. Daarna kan worden bepaald hoe de kosten van de verzorging en opvoeding verdeeld kunnen gaan worden.

Onze advocaten kunnen voor u een kinderalimentatieberekening maken en kunnen u bijstaan in het laten vastleggen van deze bijdrage bij de rechtbank.

Tijdens en na het huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft u over en weer een verplichting om voor elkaar te zorgen. Na het huwelijk of geregistreerd partnerschap ontstaat er een recht op partneralimentatie. Dit houdt in dat er een bijdrage moet worden betaald in de kosten van het levensonderhoud van de behoeftige partner.

Allereerst moet worden vastgesteld of een van beide ex-echtgenoten of partners behoefte heeft aan partneralimentatie. Dit wordt bepaald aan de hand van het netto gezinsinkomen dat u tijdens het huwelijk of het geregistreerd partnerschap had. De behoefte is afhankelijk van individuele omstandigheden en moet altijd vastgesteld worden.

Als er sprake is van behoefte aan partneralimentatie, dan zal vervolgens moeten worden bepaald of de alimentatieplichtige partner draagkracht heeft om de partneralimentatiebijdrage te voldoen. In onderling overleg is het echter ook mogelijk om af te spreken dat geen partneralimentatie zal worden voldaan.

Voorts is het niet ondenkbaar dat uw inkomenssituatie in de loop der jaren verandert. Iedere wijziging van omstandigheden is een reden om de partneralimentatie opnieuw te laten berekenen. Wanneer u ex-partner gaat samenwonen, dan vervalt bovendien het recht op partneralimentatie. In dat geval is het belangrijk dat u de partneralimentatieverplichting laat stopzetten.

Onze advocaten kunnen voor u een partneralimentatieberekening maken en kunnen u bijstaan in het laten vastleggen of stopzetten van deze bijdrage bij de rechtbank.

Het gezamenlijk gezag vormt het uitgangspunt van de wet. Dit betekent dat in beginsel beide ouders het recht en de verplichting hebben om het gezag over hun kind te dragen.

Vanaf de geboorte heeft de moeder waaruit het kind geboren wordt van rechtswege het gezag over het kind. Sinds kort brengt de erkenning door de andere ouder automatisch het gezag mee.

Wanneer een kind binnen het huwelijk of het geregistreerd partnerschap wordt geboren of wanneer de ouders na de geboorte trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaan, krijgen beide ouders van rechtswege het gezamenlijk gezag.

Als u niet van rechtswege het gezag heeft verkregen en de andere ouder niet mee wil werken aan de verkrijging van het gezag, dan kunt u bij de rechtbank een aanvraag doen om belast te worden met het gezamenlijk gezag. De rechter zal dan een belangenafweging maken en kan u met het gezamenlijk gezag belasten wanneer dit in het belang van het kind wordt geacht.

Het gezamenlijk gezag is een mooi uitgangspunt, maar soms doen zich situaties voor waarbij het niet in het belang van het kind is dat beide ouders het gezamenlijk gezag uitoefenen. Hiervan is sprake als het kind klem of verloren raakt of dreigt te raken tussen beide ouders en het niet te verwachten is dat hierin binnen afzienbare tijd voldoende verbetering zal komen. In zo’n geval kan het in het belang van het kind zijn dat het gezamenlijk gezag wordt gewijzigd naar het eenhoofdig gezag. De rechter zal dan een belangenafweging maken en kan u met het eenhoofdig gezag belasten wanneer dit in het belang van het kind wordt geacht.

Een ondertoezichtstelling is een jeugdbeschermingsmaatregel met als doel dat uw kind veilig kan opgroeien. Een ondertoezichtstelling komt in beeld als er zorgen zijn over de ontwikkeling van uw kind. Deze zorgen moeten dermate ernstig zijn.

Aan een ondertoezichtstelling gaat vaak een hoop vooraf. Wanneer er sprake is van opvoedproblemen, dan komt u meestal eerst terecht bij de lokale hulp vanuit de gemeente. Dit noemen wij het ‘vrijwillig kader’. Wanneer de vrijwillige hulp onvoldoende is of niet worden geaccepteerd door de ouders, dan kan de Raad voor de Kinderbescherming worden gevraagd om een onderzoek te doen naar de situatie. Wanneer de Raad voor de Kinderbescherming constateert dat de ontwikkeling van uw kind in gevaar is, dan kan er aan de kinderrechter worden gevraagd om uw kind onder toezicht te stellen.

Als u het niet eens bent met de ondertoezichtstelling, dan heeft u het recht om hiertegen verweer te voeren. Voorts kan het voorkomen dat u het wel eens bent met de ondertoezichtstelling, maar de andere ouder niet. Ook in dat geval is het van belang dat u zich laat bijstaan door een advocaat. De rechter zal een belangenafweging maken en zal bepalen of de ondertoezichtstelling in het belang van uw kind noodzakelijk is.

Een uithuisplaatsing is de meest vergaande jeugdbeschermingsmaatregel met als doel dat uw kind veilig kan opgroeien. Een uithuisplaatsing komt in beeld als er zorgen zijn over de ontwikkeling van uw kind. Dit kan bijvoorbeeld komen door een gevaarlijke situatie thuis. Daarnaast kan een uithuisplaatsing noodzakelijk zijn wanneer een ouder weigert om mee te werken met de betrokken hulpverlening. Deze zorgen moeten dermate ernstig zijn.

Bij een uithuisplaatsing gaat uw kind tijdelijk ergens anders wonen. Dit kan in een pleeggezin zijn of in een tehuis. De rechter kan de uithuisplaatsing steeds voor maximaal één jaar bepalen. Een verlenging van de uithuisplaatsing moet altijd via de rechter.

Aan een uithuisplaatsing gaat vaak een hoop vooraf. Wanneer er sprake is van opvoedproblemen, dan komt u meestal eerst terecht bij de lokale hulp vanuit de gemeente. Dit noemen wij het ‘vrijwillig kader’. Wanneer de vrijwillige hulp onvoldoende is of niet worden geaccepteerd door de ouders, dan kan de Raad voor de Kinderbescherming worden gevraagd om een onderzoek te doen naar de situatie. Wanneer de Raad voor de Kinderbescherming constateert dat de ontwikkeling van uw kind in gevaar is, dan kan er aan de kinderrechter worden gevraagd om uw kind onder toezicht te stellen en/of uit huis te plaatsen.

Als u het niet eens bent met de uithuisplaatsing, dan heeft u het recht om hiertegen verweer te voeren. Voorts kan het voorkomen dat u het wel eens bent met de uithuisplaatsing, maar de andere ouder niet. Ook in dat geval is het van belang dat u zich laat bijstaan door een advocaat. De rechter zal een belangenafweging maken en zal bepalen of de uithuisplaatsing in het belang van uw kind noodzakelijk is.

Soms komt het voor dat een vader van rechtswege in familierechtelijke betrekking staat tot een kind, terwijl hij niet de biologische vader blijkt te zijn. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer het kind tijdens het huwelijk of het geregistreerd partnerschap is geboren, u wordt dan van rechtswege de vader van het kind.

In bepaalde gevallen is het mogelijk om het vaderschap te ontkennen:

• De wettelijke vader is niet de biologische vader van het kind;
• De moeder is niet eerlijk geweest over de verwekker van het kind.

De vader kan het vaderschap binnen één jaar nadat hij bekend is geworden met het feit dat hij vermoedelijk niet de biologische vader is van het kind indienen bij de rechtbank. Voor de moeder geldt dat zij het vaderschap kan ontkennen binnen één jaar na de geboorte van het kind.

Voorts is ook het kind bevoegd om een verzoek tot ontkenning van het vaderschap te doen. Dit kan zowel gedurende de minderjarigheid als tijdens de meerderjarigheid. Wanneer u als kind tijdens uw minderjarigheid bekend is geworden met het feit dat uw vader niet uw biologische vader is, dan kunt u tot uiterlijk drie jaren na uw meerderjarigheid een dergelijk verzoek indienen. Indien u tijdens uw meerderjarigheid ontdekt dat uw vader niet uw biologische vader is, dan kunt u binnen drie jaren nadat u de ontdekking heeft gedaan een verzoek indienen bij de rechtbank.

Soms komt het voor dat een kind wordt erkend door de niet biologische vader. Er ontstaat dan een familierechtelijke betrekking tussen de vader en het kind.

In bepaalde gevallen is het mogelijk om de gedane erkenning te vernietigen. Het is mogelijk om de erkenning te vernietigen als:

• De erkenner niet de biologische ouder van het kind is, en;
• De moeder niet eerlijk was over de verwekker van het kind, of;
• De erkenning onder bedreiging, dwaling, bedrog of misbruik van omstandigheden heeft plaatsgevonden;

De erkenner kan de erkenning binnen één jaar nadat hij het bedrog of de dwaling heeft ontdekt of binnen één jaar nadat de bedreiging of het misbruik van omstandigheden is opgehouden laten vernietigen.

Voorts is het ook voor de moeder mogelijk om de erkenning te vernietigen. De moeder kan de erkenning binnen een termijn van één jaar nadat zij het bedrog of de dwaling heeft ontdekt of binnen één jaar nadat de bedreiging of het misbruik van omstandigheden is opgehouden laten vernietigen.

Wanneer de rechtbank de vernietiging van de erkenning toewijst, dan wordt erkenning geacht nimmer gevolg te hebben gehad. De vernietiging van de erkenning werkt terug tot het moment waarop de erkenning is gedaan.

Als u de vader bent van uw kind, dan heeft u de toestemming van de moeder nodig om uw kind te erkennen. Als uw kind reeds ouder is dan twaalf jaar, dan heeft u naast de toestemming van de moeder ook de toestemming van uw kind nodig voor de erkenning. Indien het kind reeds zestien jaar is, dan is alleen de toestemming van uw kind nodig voor de erkenning.

Zonder erkenning ontstaat er geen familierechtelijke betrekking. Dit betekent dat u formeel geen zeggenschap heeft over uw kind. Voorts kan uw kind niet van u erven.

De Nederlandse wet kent als uitgangspunt dat het in het belang van een kind is om te weten wie de vader en wie de moeder is. Dit wordt het recht op afstammingskennis genoemd.

Wanneer de moeder of het kind niet wil instemmen met de erkenning, dan kunt u de rechter vragen om vervangende toestemming zodat u alsnog uw kind kan erkennen. De rechter zal dan een belangenafweging maken en kan u de toestemming verlenen wanneer dit in het belang van het kind wordt geacht.

Een adoptie is enerzijds een mooie manier om de familierechtelijke betrekking tussen het adoptief kind en de adoptant vast te leggen. Anderzijds is een adoptie vergaand, omdat de oorspronkelijke familiebanden van het kind en de biologische ouder(s) worden afgesneden. In Nederland kennen wij verschillende vormen van adoptie.

Bij een adoptie van een kind gelden de volgende voorwaarden:

• De adoptie moet in het belang zijn van het kind;
• Het kind heeft niets meer te verwachten van de eigen ouders.
• Het kind moet minderjarig zijn. Een kind van twaalf jaar of ouder moet instemmen met de adoptie;
• Grootouders mogen hun kleinkind niet adopteren;
• De adoptant moet tenminste achttien jaar ouder zijn dan het kind;
• U moet het kind tenminste één jaar hebben verzorgd en opgevoed.

Stiefouderadoptie

De nieuwe partner van de vader of moeder kan het kind van de partner adopteren. Dit noemen wij stiefouderadoptie. Voor stiefouderadoptie gelden de volgende aanvullende voorwaarden:

• De partner moet ten minste 3 jaar voor het verzoek hebben samengeleefd met de juridische ouder.   
• De partner moet in die periode ten minste 1 jaar voor het kind hebben gezorgd.
• De vader of moeder heeft alleen of gezamenlijk met de nieuwe partner het gezag over het kind.
• Het kind heeft niets meer te verwachten van de andere ouder. De rechter beoordeelt of de andere ouder geen verantwoordelijkheid meer kan of wil dragen voor de opvoeding of verzorging van het kind.

Adoptie door paren

Voor een adoptie door paren geldt als aanvullende voorwaarde dat u tenminste 3 jaar voor het verzoek tot adoptie heeft samengewoond.

Wanneer u het gezamenlijk gezag draagt over uw kind, dan betekent dit dat u de toestemming van de andere ouder nodig heeft voor een verhuizing. Om tal van redenen kan het zo zijn dat de andere ouder weigert om de toestemming te geven.

Als de toestemming door de andere ouder wordt geweigerd, dan kunt u de rechtbank om vervangende toestemming vragen. De toestemming van de weigerachtige ouder wordt dan vervangen door de toestemming van de rechtbank, zodat u alsnog kunt verhuizen.

Wanneer u zelf de toestemming voor de verhuizing weigert, dan heeft u hier een goede reden voor nodig. Als er sprake is van een goede reden, dan kunt u de verhuizing weigeren.

Als u het niet eens kunt worden over de verhuizing, dan zal de rechter een belangenafweging maken en zal de toestemming worden verleend of geweigerd wanneer dit in het belang van het kind is. De Hoge Raad heeft een aantal criteria bepaald aan de hand waarvan een verhuizing wordt beoordeeld:

• het recht en belang voor de verhuizende ouder om te verhuizen. En daarbij de vrijheid om haar leven opnieuw in te richten;
• de noodzaak om te verhuizen;
• de mate waarin de verhuizing is doordacht en voorbereid;
• de door de verhuizende ouder geboden alternatieven en maatregelen om de gevolgen van de verhuizing te verzachten en/of te compenseren. Voor zowel de minderjarige(n) als de andere ouder;
• de mate waarin de ouders in staat zijn tot onderlinge communicatie en overleg;
• de rechten van de andere ouder en de minderjarige(n) op onverminderd contact met elkaar in een vertrouwde omgeving;
• de verdeling van de zorgtaken en continuïteit van de zorg;
• de frequentie van het contact tussen de minderjarige(n) en de andere ouder voor en na de verhuizing;
• de leeftijd van de minderjarige(n), hun mening en de mate waarin de minderjarige(n) geworteld zijn in hun omgeving of juist extra gewend zijn aan verhuizingen; en
• de (extra) kosten van omgang na de verhuizing.

Wanneer u het gezamenlijk gezag draagt over uw kind, dan betekent dit dat u de toestemming van de andere ouder nodig heeft voor een vakantie naar het buitenland. Om tal van redenen kan het zo zijn dat de andere ouder weigert om de toestemming te geven.

Als de toestemming door de andere ouder wordt geweigerd, dan kunt u de rechtbank om vervangende toestemming vragen. De toestemming van de weigerachtige ouder wordt dan vervangen door de toestemming van de rechtbank, zodat u alsnog op vakantie kunt gaan.

Wanneer u zelf de toestemming voor de vakantie weigert, dan heeft u hier een goede reden voor nodig. Als er sprake is van een goede reden, dan kunt u de vakantie weigeren.

Als u het niet eens kunt worden over de vakantie, dan zal de rechter een belangenafweging maken en zal de toestemming worden verleend of geweigerd wanneer dit in het belang van het kind is.

Wanneer u het gezamenlijk gezag draagt over uw kind, dan betekent dit dat u de toestemming van de andere ouder nodig heeft voor de aanvraag van een paspoort of een identiteitsbewijs van een kind. Om tal van redenen kan het zo zijn dat de andere ouder weigert om de toestemming te geven.

Als de toestemming door de andere ouder wordt geweigerd, dan kunt u de rechtbank om vervangende toestemming vragen. De toestemming van de weigerachtige ouder wordt dan vervangen door de toestemming van de rechtbank, zodat u alsnog het paspoort of het identiteitsbewijs kunt aanvragen.

Wanneer u zelf de toestemming voor het paspoort of het identiteitsbewijs weigert, dan heeft u hier een goede reden voor nodig. Als er sprake is van een goede reden, dan kunt u de aanvraag van een paspoort of identiteitsbewijs weigeren. In beginsel is het echter in het belang van het kind dat het over een identificatiemiddel beschikt. Het kind moet zich immers kunnen legitimeren.

Als u het niet eens kunt worden over de aanvraag van een paspoort of een identiteitsbewijs, dan zal de rechter een belangenafweging maken en zal de toestemming worden verleend of geweigerd wanneer dit in het belang van het kind is.